W sierpniu zeszłego roku, podczas Forum Wizja Rozwoju w Gdyni, Bank Gospodarstwa Krajowego ogłosił powstanie nowej inicjatywy – 3W. Czego ona dotyczy?
Idea 3W to sposób na przejście do gospodarki zeroemisyjnej, poprzez zastosowanie technologii związanych z wodą, wodorem i węglem pierwiastkowym. Bo, co niezwykle istotne, nie chodzi nam o wykorzystywanie węgla jako źródła energii, na przykład poprzez spalanie go w elektrowniach, co prowadzi do zanieczyszczenia środowiska. Węgiel w 3W to jego innowacyjne wykorzystanie, często pod nowymi postaciami typu fulereny, grafen, czy nanorurki węglowe. Technologie te mają służyć w przemyśle, budownictwie czy medycynie.
Idea 3W narodziła się w 2021 roku. Jej autorką jest prezes BGK Beata Daszyńska-Muzyczka. Co ważne, idea wpisuje się w działania banku dotyczące zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. 3W stwarza przestrzeń do wspólnego działania naukowców, innowacyjnych start-upów oraz dużych przedsiębiorstw i inwestorów poszukujących nowych produktów i rynków opartych o nowoczesne technologie. Jako BGK zapraszamy ich wszystkich do rozmów i działania. Zadaniem BGK jest wspieranie inicjatyw dążących do rozwoju gospodarczego Polski, a dzięki idei 3W chcemy zapewnić zrównoważony rozwój społeczno-ekonomiczny naszego kraju.
Na czym polega innowacyjność spojrzenia 3W? Czy podobne projekty powstają także w innych krajach?
Z naszych analiz wynika, że jesteśmy pierwszą inicjatywą na skalę globalną, opierającą się na synergicznym spojrzeniu na te zasoby. Ale przedsięwzięcia poświęcone poszczególnym zasobom wody, wodoru i węgla pierwiastkowego, powstają na całym świecie. Większość krajów zdaje sobie sprawę z zagrożenia dla Ziemi, jakim są zanieczyszczenia czy brak wody pitnej. Produkujemy energię ze źródeł odnawialnych, ale nie mamy efektywnych sposobów, aby ją magazynować. Do czyszczenia ulic zużywamy cenne podziemne zasoby wody, które kiedyś się skończą. Potrzebujemy sposobów na takie połączenie technologii z obszaru 3W, które zapewni lepszą przyszłość kolejnym pokoleniom.
Jak wyglądać może taki przykładowy projekt synergii 3W?
Wyobraźmy sobie, że uzyskujemy zielony wodór z OZE, na przykład poprzez elektrolizę wody, prowadzącą do rozdzielenia wodoru i tlenu. Być może pamiętają państwo ten proces z nauki fizyki w szkole podstawowej. Do oczyszczenia wody stosowanej w procesie elektrolizy używamy nowoczesnych filtrów z węglem aktywowanym. Innym sposobem jest pozyskanie wodoru w wyniku zgazowania osadów, pochodzących z oczyszczalni ścieków. Jest to dobry sposób na jednoczesne zagospodarowanie odpadów. Przedsiębiorstwa zajmujące się takim pozyskaniem wodoru działają już w Polsce, na przykład na Dolnym Śląsku. Kolejna inicjatywa powstaje na Warmii i Mazurach.
Przesyłanie energii elektrycznej do elektrolizerów lub jej dystrybucja do odbiorców końcowych może już w niedalekiej przyszłości odbywać się sieciami przesyłowymi, do których budowy wykorzystano nanostruktury węglowe, pozwalające na przesyłanie energii z dużo mniejszymi stratami niż dzieje się to dotychczas, czyniąc sieci bardziej odp*rnymi na działanie czynników atmosferycznych. To nie fantazja. To nasza przyszłość. Sięgamy po projekty w sferze pomysłów, badań, idei. Chcemy, aby najlepsze z nich wyszły poza laboratoria i aby stały się opłacalne ekonomicznie.
Jakie działania zrealizowano w ramach 3W w 2021 roku?
Na pierwszym etapie było konsolidowanie środowiska, dotarcie do potencjalnych interesariuszy z wiadomością, że jesteśmy gotowi, mówiąc obrazowo, do otwarcia parasola nad projektami z obszaru 3W. Jako BGK tworzymy platformę do wymiany informacji, poszukiwania inwestorów, partnerów wśród jednostek naukowych, samorządowych i wykonawców. Organizujemy warsztaty i prezentacje. Powstała strona internetowa poświęcona 3W, która służyć będzie właśnie tego typu komunikacji, pracujemy nad jej rozbudową. Przygotowaliśmy raport dotyczący inicjatyw 3W, pokazujący potencjał ekonomiczny tych trzech zasobów, prezentujący innowacyjne technologie służące osiągnięciu zeroemisyjności. Raport jest równocześnie zaproszeniem do działania, dla wszystkich, którzy chcą z nami tworzyć społeczność 3W.
Uczestniczyli państwo w wielu spotkaniach i konferencjach poświęconych ekologii i ekonomii. Co BGK planuje na ten rok?
Czeka nas wiele ciekawych kwestii związanych z inicjatywą 3W. Będziemy starać się budować mosty między światem nauki i biznesu, tak aby pomysły, które powstają w laboratoriach naszych naukowców były szybko i sprawnie komercjalizowane. Mamy już pomysły na to jak to zrobić. Będziemy też współpracować ze światem administracji i z samorządami terytorialnymi, aby budować w naszym społeczeństwie świadomość jak ważna jest idea 3W i jak doniosłe są zmiany, które powinny wraz z nią nastać.
Oczywiście będziemy obecni również na najważniejszych kongresach i konferencjach, ponieważ to one często są miejscem, gdzie rodzi się tak ważna w inicjatywie 3W współpraca wielu środowisk.
Czy BGK zakłada także uruchomienie programów dotacyjnych dla działań z obszaru 3W?
Zadaniem banku jest, oprócz stworzenia sieci wymiany doświadczeń i budowania partnerstwa, także wypełnianie luk, tworzenie nowych instrumentów finansowych i instrumentów wsparcia. Na przykład Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wspiera projekty na wczesnym etapie, przygotowuje technologie do przejścia z laboratorium naukowego do przedsiębiorstw. Między dotacjami z NCBR a funduszami private equiment jest jednak luka, która wielu dobrym rozwiązaniom nie pozwala wejść w fazę komercyjną. Dlatego w ramach 3W będziemy udzielać wsparcia nie tylko finansowego, ale także polegającego na poszukiwaniu inwestorów, ochronie własności intelektualnej czy pomocy w procesie komercjalizacji. Chcemy także, aby programy wsparcia funkcjonujące już w BGK ze szczególna przychylnością odnosiły się do projektów z obszaru 3W.
Bardzo dziękujemy za rozmowę.
